LORD PATTEN: PAVARËSIA E KOSOVËS ALTERNATIVA E VETME
Zgjidhja e Kosovës nuk kishte alternative tjetër. BE-ja duhet të jetë unike ndaj kësaj çështje. Anëtarësimi në BE është çështje serioze dhe kërkon respektimin e qartë të standardeve europiane. Kështu mendon Kris Paten (Chris Patten), ish-përfaqsues europian për marrëdhënie të jashtme. Fillimisht, Lord Patten komenton faktin se disa vende të BE-së akoma nuk kan njohur Kosovën.“Mendoj se ështe gabim tejet i madhë që disa vende anëtare shohin Kosovën nën prizmën e argumenteve të devolucionit të brendshëm politik. Arsyeja pse Kosova nuk mund të futej më brenda Serbisë është reagimi shumëvjeçar ndaj Millosehviqit dhe dominimit të Serbisë atje.
Çfo konkludimi tjetër ishte i pamundshme. Lord Paten shton se është veçmas fatkeqësi politike për BE–në që aty ku pati gatishmëri për intervenim ushtarak, tani nuk ka gatishmëri të pranoht poashtu unikisht zgjidhja e saj politike.
Lidhur me qëndrimin ndaj Ballkanit dhe BE-në përgjithsi, ish përfaqsuesi europian për marrëdhënie të jashtme, pozitën e vet e quan të prerë.
“Mendoj se anëtarësimi në BE është çështje serioze. Sipas mendimit tim, ne ishim tepër entuziast ndaj argumenteteve politike gjatë procesit të anëtarësimit të Bullgarisë dhe Rumanisë, në vend që të insistojmë në përmbushjen e obligimeve për anëtarësim. Lord Patten thotë se sipas mendimit të tij BE-ja i lakoi rregullat për ti mundësuar Bullgarisë dhe Rumanisë anëtarësimin e shpejtë. BE-ja la veten të besojë se fjala vjen Bullgaria, ishte serioze ndaj zgjidhjes së problemit të krimit të organizuar dhe korrupcionit. “Ky është një problem i akoma tejet i madh”, shton ai.
Kur është fjala për Ballkanin, Lord Patten thotë se rruga drejt BE e definuar përmes procesit të stabilizimit dhe asociimit është rrugë shumë serioze. Të tilla ishin marrëveshjet me vendet e Europës qendrore dhe lindore që tani janë vende anëatre të BE-së.
“Ne nuk duhet të jemi të gatshëm ti dobësojmë këto standarde, ti lakojmë rregullat për të ndihmuar këtë apo atë parti politike gjatë fushatës parazgjedhore”. Pozita e partive pro-eruopiane në Serbi dhe vendet tjera të Ballkanit Perëndimor do të përforcohet shumë më sukssesshëm nëse BE-ja këmbëngul mbi standardet e veta. Si mund seriozisht Serbia të ec shpejt drejt BE nëse akoma refuzon të respektojë ligjet e ndërkombëtarfe dhe Tribunalin e Hagës. Nëse p.sh.akoma fsheh Ratko Mladiqin.
BE-ja mbjati qëndrim këmbëngulës ndaj Gotovinës në rastin e Kroacisë, thotë Lordi Paten. Bashkimi Europian duhet të jetë i qartë lidhur me standardet e veta. Një qëndrim i këtillë është në interest ë vet vendeve ballkanike, thotë mes tjerash Lordi Paten .
Kim Bytyci
SVILANOVIQ: KOSOVA JO TEMË NË NEGOCIATA QEVERITARE
Koalicioni i mundshëm qeveritar në Serbi është mes bllokut pro-europian dhe Partisë Socialiste. Humbës i vërtetë i zgjedhjeve është partia e kryeministrit Koshtunica. Qeveria e re do të vazhdojë rrugën pro-europiane. Politika ndaj Kosovës nuk do të ndryshojë. Fillimisht, Svilanoviq përgjigjet në pyetjen se kur mund tue presim formimin e qeverisë re. "Afati i parë për formimin e parlamentit do të jetë me siguri nga 21 qershori kur do të fillojë afati tremujor për formimin e qeverisë".
Kjo për shkak se zgjedhjet do të përsëriten në një apo dy qendra votimi pavarërsisht se rezultati nuk do të ndikojë në rezultatin e përgjithshëm. Svilanoviq përkujton se "vitin e kaluar qeveria nuk u formua deri pes minuta para skadimit të afatit. Kësaj radhe të gjithë aralajmërojnë se ky proces do të jetë shumë i shpejtë. Mbetet të shihet nëse kjo gjë do të ndodhë.
Ndër koalicionet e mundshme, Svilanoviq veçon atë të bllokut pro-europian parazgjedhor me Partinë Socialiste.
"Humbës i vërtetë i këtyre zgjedhjeve ishte në fakt partia e kryeministrit Koshtnuca e cila në krahasim me vitin e shkuar humbi 30% të votës. Ai tërë fushatën mbështeti eksluzivisht në çështjen e Kosovës".
Përkundër rezultatit bindës, bllokut demokratik të Tadiqit i nevojitet së paku edhe një parti ndërsa liberal-demokratët pro-erupian nuk kanë mjaft vota të plotësojnë numrin e deputetëteve. Kështu roli kyç në formimin e qeverisë që vitin e kaluar kishte ai, tani kaloi në Partinë Socialiste. Kjo Parti tani është në pozitë të zgjedh me kë do të hyjë në koalicion: nacionalistët pra radikalët, apo me forcat pro-europiane.
Svilanoviq mendon se ata megjithatë do të vendosin që së bashku me Tadicin të ecin drejt Europës. Kjo gjë atyre do tu ofronte daljen në skenë si anëtarë të rinjë të internacionales socialist. Pra, në një mënyrë të lënë anash tërë trashëgiminë e Milosheviqit dhe të paraqiten si parti e komunistëve të reformuar sic ndodhi në vendet tjera të Europës lindore.
Svilanoviq shton se është optimist se Serbia do të ketë një qeveri pro-europiane. Brenda tre muajsh dy herë në garë u gjetën Partia Demokratike dhe ajo radikale. Tani demokratët sërish fituan, kësaj here me rezultat bindës prej mëse 9%. Kështu është krijuar një atmosferë kur është e qartë se ekziston një mbështetje e rëndësishme e qyetarëve për vazhdimin e bashkëpunimit me BE dhe që Serbia më në fund të ec përpara.
BE-ja kësaj radhe luajti një rol të shkëlqyeshëm. Nënshkrimi i Marrvëshjes së Stabilizim-Asociimi, çështja e vizave dhe marrëveshja me Fiatin laujtën rol vendimtar. Qytetarët votuan për partinë që do tu mundësojë jetë më të mire.
Por ç’farë janë gjasat e suksesit të një qeverie të këtillë? A ka rrezik që Partia Socialiste në një mënyrë të zëvendësojë kryeministrin Koshtunica me të cilin bashkpunimi u tregua i vështirë dhe solli deri te shpërbërja e qeverisë?
“Në këtë moment nuk mund të thëmë asgjë me saktësi sepse kjo megjithatë është një risi për të gjithë ne. Askush nuk e dijë se si do të sillen ata".
"Elementi i parë do të jetë ratifikimi i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit". Ky ratifikim do të mundëson vazhdimin e politikës pro-europiane". "Përshtypja ime", shton Svilanoviq, "është se ata janë absolutisht të gatshëm të arrijnë marrëveshje për këtë ratifikim". Kjo do të thotë se ata pastaj do të jenë të gatshëm të mbështesin këtë qeveri drejt BE.
Lidhur me Kosovën, Svilanoviq nuk prêt ndryshim të politikës. Kosova nuk do të jetë temë e madhe gjatë këtyre negociatave (para-qeveritare). Mbizotëruese do të jenë temat ekonomiko-sociale meqë socialistëve ato u sollën rreth 9% të votës.
I pyetur nëse megjithatë mund të pritet ndonjë ndryshim në marrëdhëniet midis Serbisë dhe Kosovës, Svilanoviq thotë se ai nuk prêt njohje të Kosovës.
"Ajo që mund të pritet është që qeveria pro-europiane me siguri diku në vjeshtë, apo gjatë gjysmës së dytë të vitit të fillojë ti kthejë ambasadorët në vendet të cilat njohën Kosovën". Kështu do të ri-vendoseshin marrëdhëniet në nivelin më të lartë por me qëllim të vazhdimit të ushtrimit të presionit për mosnjojen e Kosovës. Momentalisht Serbia nuk komunikon me qeverinë e Kosovës dhe administratën e EULEX-it pra BE në Kosovë. Ky është një problem për tërë Europën. Kjo çështje doemos duhet zgjidhur, mendon Svilanoviq.
“Zgjidhje e mundshme mund të jetë që shefi i EULEX-it dhe i UNMIK-ut të jetë një person. Kështu do të hapej mundësia që ky person të mirëpritet në Beograd si shef i UNMIK-ut".
Mundësi tjetër është që Sekretari përgjithsëm të emrojë një përfaqsues të posacëm si koordinator mes UNMIK-ut dhe EULEX-it. Të mundshme janë edhe bisedimeve mes Prishtinës dhe Beogradit. Këto bisedime Serbia do ti quante bisedime statusi ndërsa Kosova do ti ndërsa Kosova bisedime pas-statusi.
"Quani sit ë doni, por zhvillimi i tyre është i domosdoshëm". Ekzistonë një varg temash jetike për të cilat duhet biseduar: prej dokumtneve udhëtimi, transporti, energjetika e kështu me radhë. Svilanoviq shton se përmes dialogut rrreth këtyre temave mund të vendoset komunikimi mes Serbisë dhe EULEX-it. Pa komunkim mes aktorëve kyç, gjërat vështirë mund të lëvizin përpara.
Kim Bytyci
SERBIA TURNS A CORNER
Kim Bytyci
THE GUARDIAN
http://commentisfree.guardian.co.uk/kim_bytyci/2008/05/serbia_turns_a_corner.html
May 14, 2008 4:30 PM
Serbia turns a cornerBoris Tadic's victory last weekend is good for Serbia, and holds out the hope that the country can let go of Kosovo and start tackling its own problemsAs the results were being declared following the parliamentary elections in Serbia, I felt somehow vindicated. Soon after the prime minister, Vojislav Kostunica, had announced the collapse of his government, I said I wouldn't be very surprised if his party failed to attain the 5% threshold required to enter parliament. I also predicted a possible drop in the vote of the Radical Party.
The decisive lead taken by the pro-European coalition of the president, Boris Tadic, surprised many who have observed the campaign during the few past weeks. Before the elections, opinion polls had predicted a neck-and-neck fight between Tadic's Democratic Party and the nationalist Radical Party.
Around seven million voters were eligible to vote and the turnout was 60.7%, according to the non-governmental Centre for Free Elections and Democracy. Tadic's Pro-European bloc took 38.7%, securing 103 parliamentary seats. The Radical Party, which gained the largest share of the vote last year, trailed with 29.1% or 77 deputies. Kostunica's bloc saw its vote drop from over 16% last year to 11.3% or 20 seats.
The result is a victory for the moderate forces in Serbia and helps to pave the way towards European integration. The EU has welcomed the results. At the same it makes cooperation within the Balkans much easier. Kosovo's declaration of independence was considered a major campaign issue. Disagreement over how to react towards the countries that had recognised Kosovo brought down the coalition between Tadic's allies and those of prime minister Kostunica.
The decisive lead by the pro-European forces does not allow any of the parties to form a government without seeking to widen the coalition. Talks have started between different parties and all options remain open.
My reasons for such bold predictions were simple. Given a real choice between the past and the future, the people would opt for the future. Over a decade of propaganda and war have left the Balkans scarred for many years to come. People in Serbia may indeed have been the least directly affected by the traumas of war across the former Yugoslavia.
But the trauma of disillusionment, however virtual, is nonetheless real. For over two decades, the Serbs have lived with a hardline policy largely based on the myth of Kosovo. That myth, first brought officially to the scene by the former president, Slobodan Milosevic, was kept alive by the political elite.
Kosovo's independence may not have been welcomed by the majority of Serbs who, like Tadic himself, remain opposed to its independence. Tadic based his campaign on the need for Serbia to argue the case for a resumption of sovereignty over Kosovo. How many people believe in such a possibility is a hypothetical question. But the declaration of independence has no doubt opened the way for new thinking and a real opportunity to focus on more immediate issues of economy, health and education that concern ordinary people.
It will be some time before the politicians in Serbia base their campaigns on the need for personal welfare rather than the integrity of the state, which for many years has not functioned as an integral country. This week's election results are a welcome and encouraging step in that direction.
http://commentisfree.guardian.co.uk/kim_bytyci/2008/05/serbia_turns_a_corner.html
LIVERPULI 2008: KRYEQENDËR KULTURORE EUROPIANE
Derisa pishtari olimpik, po përcillet sivjet me protesta të ndryshme, një “pishtar” tjetër muaj të tërë po qëndron qetazi në Liverpul të Britasë së madhe. Fjala është për pishtarin kulturor europian të njohur si “kryeqytet kulturor europiane”.
Çdo vit, ky “pishtar” kalon nga qyteti në qytet nëpër Europë për të qëndruar për një vit dhe festuar krijimtaritë kulturore të Europës. Këtë vit, ky titull i takoi qytetit të Liverpulit.
I vendosur në veripërndim të Britanisë së Madhe, pas lindjes së tij në vitin 1208, qyteti i Liverpulit u rrit në një ndër portet më të njohur botërorë duke lidhur veçmas Britaninë e Madhe me kontentin e ri amerikan.. Gjatë Perandorisë britanike ishte qyteti i dytë pas Londrës. Stagnimi ekonomik gjatë shekullit të 20 dhe reduktimi I tregjeve të eksportit, goditi veçmas qytetin e Liverpulit. Rilindja moderne shndërroi këtë port në qytet modern kosmoplitan.
Ky qytet njëherësh përmban disa nga objektet më të njohura të arkitekturës moderne europiane. Porti i dikurshëm kryesor britanik, sot ndoshta është më e njohur si vendlindja e bendit legjendar The Beatles.
Gjatë tërë vitit, Liverpuli është qendër e ngjarjeve të numërta kulturore, nga arti, muzika, teatri, sporti e kështu me radhë.
Këtë verë pa dyshim do të shënojë ekspozia magjepse “Arti në kohën e avullit” e hapur muajin e shkuar në gallerinë e njohur, Walker Art Gallery” ne qendër të Liverpulit. Ekspozita ka për temë ndikimin e hekurudhave në artistët legjendar të shekullit të 19 dhe atij 20 më saktësisht, mënyrën në të cilën artistët reaguan ndaj ndikimit të hekurudhave në natyrë dhe shoqëri. Me rreth 100 piktura, fotografi, vizatime, kjo ekspozita më e madhe deri tani e këtij lloji.
Manet, Van Gogh, Monet, Frith, Solomon, Pisarro, janë vetëm disa nga artistët punimet e të cilëve prezentohen në këtë ekspozitë.
Vizitorët do të mund të kalojnë qaste unike prane pikturave të njohura të zhanreve kryesore të shekullit të 19 dhe 20. Ekspozita është e hapur deri më 10 gusht të këtij viti.
Për dashamirët e artit visual, të përmendim edhe ekspozitën e piktorit austriak Viktor Klimt që do të hapet në fund të këtij muaji në gallerinë tate Liverpul. Me fokus në jetën dhe artin e piktorit, ekspozita merret me rolin e tij si themelues dhe udhëheqës i grupit progresiv inovues të njohur si Shkëputja e Vjenës., vizioni i të cilëve kërkonte unitet të ri mes artit dhe shoqërisë.
Ekspozita do të jetë e hapur deri me 31 gusht.
Kim Bytyci
