SERBIA DHE STATUSI I KOSOVËS
Në prak të diskutimit në Nju Jork, në Beograd u përsërit qëndrimi i Serbisë mbi statusin e Kosovës. Reth kësaj zgjidhje ndërkaq nga kreu politik serb po dëgjohen këto ditë qëndrime të ndryshme. Përderisa kryeministri Koshtunica si zghidhje të Kosovës sheh autonominë e plotë, presidenti Boris Tadiq u shpreh mbi mundësitë e pavarësisë së Kosovës. Komentet e veta, presidenti Tadiq fillimisht i bëri gjatë një vizite me rastin e Ditës ndërkombëtare të të drejtave të njeriut. Sipas tij, mundësitë janë më të mëdha se Kosova do të bëhet e pavarur se sa që zgjidhja e saj të jetë në favor të Serbise. Tadiq me këtë rast e vlerësoi të rëndësishme politikën e unifikuar shtetërore lidhur me integritetin e vendit sepse sic tha ai: “Asnjë vend normal nuk heq dorë nga një pjesë e territorit të vet”. Por ai shtoi se “mundësitë janë më të mëdha që Kosova të jetë e pavarur” dhe se një gjë të këtillë e dijë çdo qytetarë. “Unë nuk kam të drejtë ti mashtrojë qyetatarët, nuk kam të drejtë të shkelë të drejtën e qyetarëve të dijnë se çfarë është situata” tha Tadiq dhe shtoi se ai do të orvatet deri në momentin e fundit të ndikojë tek Marti Ahtisari dhe të tjerët të ngarkuar me gjetjen e zgjidhjes së statusit të Kosovës që ky vendim të jetë në përputhje me interesat e Serbisë.
Kryeministri i Serbisë, Vojislav Koshtunica ndërkaq konsideron se çështja e statusit të Kosovës është zgjidhur gjatë referendumit në Serbi përkatësisht miratimit të Kushtetutës sipas së cilës Kosova është pjesë e Serbisë. Në deklaratën dhënë pas pohimeve të presidentit Tadiq mbi këtë çështje, kryeministri serb thekson fuqimisht mbështetjen e Rusisë në Këshillin e Sigurimit. Çdo zgjidhje e statusit jashtë Këshillit të Sigurimit, sipas kryeministrit Koshtunica, paraqet grabitje të thjeshtë. Shqiptarët sipas tij, mund dhe do të kenë autonominë më të madhe të mundshme.
Qëndrimin e vet mbi Kosovën kryeministri Koshtunica e përsëriti sot edhe gjatë një takimi me ambasadorët e vendeve të
BE-së në Serbi. Serbia angazhohet për respektimin e së drejtës ndërkombëtare mbi parimin e suverenitetit dhe integritetit territorial shtetërorë, tha Koshtunica dhe shtoi se Serbia është e gatshme të sigurojë autonomi të plotë për Kosovën në kuadër të Serbisë.
Ndërsa presidenti Tadiq në një intervistë agjensisë Tanjug, tha sot se nga fillimi negociatave deri tani qëndrimi ndërkombëtar është përmirsuar në interes të Serbisë por se akoma mundësitë janë më të mëdha që Kosova të bëhet e pavarur se sa të jetë autonomi brenda Serbisë.
K.B. DW
http://www2.dw-world.de/albanian
TADIC: ARDHMËRI JO HISTORI
Në Serbi fushata elektorale po hyn në fazë kyçe. Partia Socialiste zgjodhi liderin e vet të ri, ndërsa ajo Demokratike prezentoi kandidatët e vet në zgjedhje e arrdhshme. Poashtu në Beogrd dje u lexua testamenti I liderit të radikalëve serb, Vojislav Sheshel I cili është në grevë urie në Hag. Partia Demokratike elektoratit i ofroi vizionin e vet zgjedhor: Një vend evropian të drejtuar kah ardhëria e jo e kaluara. Duke folur në konventën zgjedhore, kryetari i Partisë Boris Tadic tha se detyrë kryesore e qeverisë së re do të jetë që Serbia të bëhet kandidate për Bashkimin Evropian.
“Ideali ynë shumë i thjeshtë. Një jetë më e mirë, një Serbi moderne, shtet stabil në Bashkimin Evropian, tha Tadiq dhe shtoi se kur merr vendime, ai dhe partia e tij nuk pyesin figurat historike nga e kaluara por gjeneratat e sotme dhe të arrdhshme. Gjatë konventës së djeshme të kësaj partie u prezentuan edhe kandidatët për zgjedhjet e arrdhshme. Listën e demokratëve e udhqheq Ruzhica Gjingjiq.
Ndërkohë Partia Socialiste në kongresin e vet porositi se nuk ka diskontinuitet në lidhje me Sllobodan Millosheviqin. Gjatë këtij kongresi, kjo parti zgjodhi Ivica Daciqin për lider të vet të ri. Duke prezentuar kandidaturën e vet gjatë kongresit të djeshëm, Daciqi tha se se me partinë e tij nuk do të ketë dorëzime në Hag dhe se askush nuk ka të drejtë të thotë se më nuk do të luftohet.
Në një kontrast me vizionin demokratik ndërkaq është edhe testamenti i liderit të Partisë radikale të Serbisë Vojislav Sheshel. Në testament që u lexua dje nga partia e tij, Shesheli porosit kundërshtim të fuqishëm të hyrjes së Serbisë në NATO dhe Bashkimin Evropiin.
Lideri i radikalëve porositi partinë e vet që kurr të mos heqin dorë nga koncepti i Serbisë së Madhe dhe të angazhohen për integrim me Rusinë e vendet ortodokse evropolilindore, thuhet mes tjerash në testament.
Sot konventën e parë parazgjedhore mban koalicioni i Partise Demokratike të Serbisë dhe Serbisë re në krye me kryeministrin Koshtunica. Listën e vet do ta paraqet edhe Lëvizja e ripërtritjes serbe e udhëhequr nga ministri jashtëm Vuk Drashkovic.
DW
ART APO POLITIKË
Filmi kinez "Pallati veror" ka shkaktuar një kaos reagimesh ndonse jo për arsye artistike. Ky film i cili ishte parashikuar të hapte Festivalin e parë të ri të filmit autorial të martën u hoq nga repertori pas kërkesës së Ambasadës kineze. Vendimi i arsyetuar si dëshirë e ruajtjes së marrëdhënieve të mira dypalëshe shkaktoi pakënaqësi të gjerë artistike duke lënue vet festivalin zyrtarisht të pahapur deri dje (të premten).
Filmi “Pallati veror” më në fund u shfaq për publikun dje, katër ditë pas datës së parashikuar. Me këtë shfaqje, kryetari i jurisë, Lordan Zafranoviq shpalli zyrtarisht të hapur festivalin e parë të filmit autorial. Festivali që tanimë katër ditë po mbahet në Beograd në fakt ishte parashikuar të hapet të marten më 28 nëntor pikërisht me shfaqjen e filmit “Pallati veror” të autorit kinez Lou Je. Por ky film u hoq nga programi vetëm disa caste para fillimit pas kërkesës që organizatorëëve u bëri Ministria e punëve të jashtme të cilës Ambasada kineze i kishte dërguar një letër që në emër të marrëdhënieve të mira bilaterale ky film të hiqet nga programit.
Për shkak të këtij vendimi, Lordan Zafranoviq në cilësi të kryetarit të jurisë refuzoi të shpall këtë festival të hapur, derisa Dinko Tucakoviq kryetari i Këshillit të Festivalit dha dorëheqje të parevokueshme.
Borislav Angjeliq, selector i festivalit thotë:
“Vetë letra tek organizatorëve te festivalit mbërriti rreth 15 min para orës tetë (në mbrëmje). Në letër theksohej se shfaqja e filmit do të rrezikonte marrëdhëniet miqësore me Republikën e Kinës. Angjeliq shton se fjala është për një film që merret para së gjithash me temën e dashurisë dhe ku pamjet nga ngjarjet në TienAnmen janë në plan të dytë.
Motivi prapa një kërkese të këtillë ndërkaq thuhet të jetë interesi më i lartë shtetërore, që shihet të jetë çështja e statusit të Kosovës. Angjeliq shton se fakti se Kina është në Këshill të Sigurimit do të ketë luajtur rol me këtë rast.
Nga Ministria e punëve të jashtme ndërkohë u tha se ata nuk kishin sugjeruar mos-shfaqjen por thjesht kishin përcjellur letrën e Ambasadës së Kinës ku thuhej se filmi ishte i ndaluar në Kinë dhe se qëndrimi kinez ishte të hiqet nga programi. Organizatorët ndërkohë kërkuan shprehje me shkrim nga organet zyratre dhe paralajmëruan shfaqjen e filmit për dje me dy projekcione falas për publikun.
Radoslav Zelenoviq, Drejtor i përgjithshëm i Kinotekës, thotë se një situatë e këtillë nuk i ndihmon askujt.
“Do të dëshiroja të besoja se filmi vëertetë mund të shkaktojë pasoja aq të mëdha sic po bëhen orvatje të prezentohet. Kjo do të dëshmonte se filmi vërtetë është i fuqishëm. Zelenoviq thotë se si profesionist ai beson fuqimisht se jo vetëm ky por çdo film tjetër duhet të shfaqet, dhe se është i gatshëm të bartë të gjitha pasojat për një shfaqje të këtillë. “Më parë do largohesha nga pozita për shkak të shfaqjes se sa mos-shfaqjes së një filmi” thotë Zelenoviq.
Deutsche Welle në shqip
http://www2.dw-world.de/albanian/
Ndryshe dje, Ministri i jashtëm Vuk Draskovic suspendoi drejtoreshën e degës për bashkëpunim kulturorë ndërkombwtar, Danica Bajiq për shkak se ajo përmes telefonit njoftoi kryetarin e Këshillit të festivalit Dinko Tucakoviq mbi protestwn e Ambasadws kineze pa njoftuar organet përkatwse brenda Ministrisë.
NOVEMBAR JE LOS ZA LETNJU PALATU
Lepo!
Sila Boga ne moli, ona naredjuje. Tako je to na planeti koja se ponosno zove Zemlja. I Srbija sa ponosom nosi svoje ime (doduse na nekim mestima je jos uvek SCG - visi interesi). I Srbija se trudi, cesto vrlo uspesno, da izbrise proslost (da li samo) koja se zvala cenzura. Ali, Srbija ne moze da prezali Kosovo, a to onda znaci da se hvata za svaku slamku. Cak i po cenu da i dalje, "u ime dr`avnih interesa", prihvata da kulturu izjednacava sa politikom. A, politika je 28. novembra (u glavnom gradu
Srbije) bila najbitnija. I jedina. Film "Letnja palata" kineskog autora Lou Jea, koji je trebao da otvori (novi) festival autorskog filma, u poslednjem momentu odbacen je. Nije zabranjen, kazu, vec nije prikazan u ime "dobrih bilateralnih odnosa" Kine i Srbije. Da bi "dobri odnosi" bili sacuvani, potrudila se ovdasnja vlast, odnosno, njeni organi - ministartva inostranih poslova, kulture... mozda i jos neka ali se ne pominju. Valjda i nisu bitna. Pripomogla je i lokalna uprava, samo zato sto je vlasnik Kulturnog centra Beograda, koji je iznajmljen organizatorima Festivala - Udruzenju gradjana cije ime vise nije bitno, jer ce nakon ovog verovatno biti zaboravljeno. A, znali su da prisvoje "pogled u svet". Koji? Sve u svemu, dobitnicima se mogu proglasiti samo oni koji su tog (28.novembra) dana, prisustvovali tzv. novinarskoj projekciji filma-problema (samo u Kini ne i u Srbiji), jer je ista bila "otvorena" pa su mogli uci i oni koji su kupili karte (a bilo ih je itekako). Gubitnici su svi, i politicari, i umetnici, i organizatori, i hrabri, i plasljivi, najvise oni koji su izasli sa projekcije "drugog, nenajavljenog filma" na otvaranju. Gubitnikom se moze smatrati i rumunski reditelj Porumboiu, ciji je (inace odlican) film "12:08 istocno od Bukuresta", izigravao "zrtveno jagnje". Da se potpisnik ovih redova pita, Novi festival autorskog filma bi tog 28. novembra bio otvoren i zatvoren.
Dragan Stosic
Danas
NËNTORI ËSHTË I KEQ PËR “PALLATIN VEROR”
Bukur!
Forca nuk e pyet Pernëndinë. Ajo e urdhëron. Kështu është në planetin që me krenari quhet Tokë. Edhe Serbia me krenari mban emrin e vet (në fakt në disa vende akoma SMZ (Serbia dhe Mal Zi)-interesa më të lartë). Dhe Serbia po orvatet, shpesh me shumë sukses, që të shlyejë (vallë vetëm) të kaluarën e cila quhej cenzurë. Por Serbia nuk mund të harrojë Kosovën, e kjo do të thotë se ajo kapet për çdo fije kashte. Madje edhe me çmimin që edhe më tej në emër të “interesave shtetërorë” të pranojë të barazojë kulturën me politikë. Ndërsa politika më 28 nëntor (në kryeqytetin e Serbisë) ishte më e rëndësishmja. Dhe e vetmja.
Filmi “Pallati veror” i autorit kinez Lou Je i cili duhet të hapte festivalin (e ri) të filmit autorial, në momentin e fundit u hudh poshtë. Nuk u ndalua, thonë, por nuk u shfaq në emër të “marrëdhënieve të mira bilaterale” të Kinës dhe Serbisë. Për ruajtjen e marrëdhëniet të mira, u kujdesë qeveria e këtushme, përkatësisht organet e saj-ministria e punëve të jashtme, kulturës…ndoshta edhe disa tjera por nuk përmenden. Ndoshta edhe nuk janë të rëndësishme. Asistoi edhe qeveria lokale, vetëm për shkak se është pronare e Qebdrës kulturore të Beogradit që u lëshua me qira organizatorëve të festivalit-Shoqatës së qytetarëve emri i të cilëve më nuk do të jetë me rëndësi sepse pas këtij me siguri do të harrohen. Ndërsa dinë të përqafojnë “pamjen në botë” (emri shoqatës në fjalë-v/p). Vallë cilën?
Sidoçoftë, fitues mund të shpallen vetëm ata të cilët atë ditë (28 nëntor) ishin të pranishëm gjatë të ashtuquajturit projekcion për gazetarë të filmit-problem (vetëm në Kinë jo në Serbi), sepse po ky projekcion ishte i “hapur” kështu që mundën të hynë edhe ata të cilët patën blerë bileta (ndërsa pati madje mjaft të tillë). Humbës janë të gjithë, edhe politikanët, edhe artistët, edhe organizatorët, edhe frikacakët, më së shumti ata të cilët dolën nga projekcioni “filmit të dytë të pa-paralajmëruar” me rastin e hapjes. Humbës mund të konsiderohet edhe rexhisori rumun Porumboiu, filmi i të cilit (ndryshe i shkëlqyeshëm) “12:08 në lindje nga Bukureshti” luajti rolin sakrificues. (filmi zëvendsoi filmin kinez-v/p).
Sikur të pytej autori i këtyrë rreshtave, Festivali ri i filmit autorial atë të ditë më 28 nëntor do të hapej dhe mbylljej.
Dragan Stoshiq
DANAS
v/p=vërejtje e përthksyesi
