NO TIME FOR TRIUMPHALISM
On the eve of the ICJ ruling, a friend asked me what I thought about the case. Look, I said, whatever you might think about it, you have to accept that this is a great improvement. The case is being settled in the court and not on the battlefield. And no matter how much time or money might have been wasted, there has been no loss of life because of it.
At that time, it was a common belief that the ruling would be ambiguous. A draw was what most of the international analysts were predicting. Expectations were not much higher in the region itself, where politicians on both sides were already declaring victory. As a Belgrade friend of mine put it, Serbia had already made up its mind. They “knew” that the judges had divided 7-7. Emotions were running low on both sides of the divide with most ordinary citizens barely taking any notice of the forthcoming event.
ICJ ruling was anything but ambiguous. Kosovo’s declaration of independence did not violate general international law, the Court decided in its non-binding advisory ruling. Ten judges voted in favour of this ruling, four against. The case was brought to the court by Serbia after Kosovar Albanians declared independence in February 2008. The declaration itself came after a two-year negotiation process led by an international envoy, Martti Ahtisaari, which failed to find a compromise solution. In December last year, 29 countries presented arguments in support of or against the independence of Kosovo. The court then took another seven months to deliver its verdict.
For Serbia the ruling represents a major blow. Having insisted on taking the case to the Court, it is hard to see how Belgrade can now dismiss its findings.
For Kosovars, though, the ruling should be seen not as a victory but as an opportunity. Tempting as it is, the Kosovo government and people should not indulge in triumphalism or jubilation. Instead, they should see this as a chance to initiate a new relationship with their neighbours; a dialogue that pays due respect to Serbia’s decision to contest the case and the right of others to give their views. For, as stubborn as it may seem, Serbia’s decision to take this route is a vast improvement on the 80s and 90s, when the government of the day refused to listen to anyone who questioned their right to absolute power in Kosovo. And however predictable Serbia’s reaction to this latest setback, there has been no reversion to 1990s-style street protests against the West or indeed Albanians.
The government in Pristina, which did not seek the court’s approval of the independence declaration itself, should now open a meaningful dialogue with the Serbian government on practical issues. As partners from a broken marriage, and ones with many interests and aspirations in common, they should make every attempt to advance the interests of their citizens and not their own populist agendas. It is time for the region to start worrying more about its people than about the troubled history that still haunts so many of its politicians.
EJUP GANIC NUK EKSTRADOHET
Ekstradimi i Ejub Ganic, ish-president i Bosnjës e Hercegovinës u bllokua. Një Gjykatë e Londrës hudhi posht kërkësën e Serbisë për ekstradimin e tij nga Britania e Madhe. Ejub Ganic u arrestua më 1 mars në aeroportin e Heathrow. Arrestimi u bë pas kërkesës së Serbisë..Ish-presidenti i Bosnjës dhe Hercegovinës dhe 18 persona tjerë akuzoheshin për komplot për vrasje të 42 ushtarëv në fillim të luftës në Bosnjë, në shkelje të Konventës së Gjenevës.
Gjykata e Westminsterit në Londër ku u mbajt dëgjimi për ekstradim bllokoi kërkesën e Serbisë duke thënë se procesi ishte i motivuar politikisht.
“Ky proces është nisur dhe po përdoret për qëllime politike dhe si i tillë paraqet keqpërdorim të procesit të kësaj gjykate”.
Dr Ganic u arrestua pas një vizite akademike në Britani të Madhe.
Dy hetime të mëparshme kundër Dr Ganiqit kishin konkluduar se nuk kishte rast kundër tij. I pari pranë Tribunalit të Hagës ndërsa hetimi i dytë në Bosnjë e Hercegovinë kishte konkluduar se rasti kundër tij ishte i motivuar politikisht.
Duke iu referuar këtyre dy hetimeve, gjykatësi tha se evidenca e mëpasshme nuk ishte e mjaftueshme dhe nuk arsyeton asnjë ndryshim në vendimin inicial.
VENDIMI I GJND-së LEHTËSONË RRUGËN DREJT BE-së
Michael Leigh, drejtor i përgjithshëm për zgjerim pranë Komisionit Evropian, shpreson se vendimi I GJykatës Ndërkombëdtare të drejtësisë do ti inkurajojë të gjitha palët e interesuara në rajon të fokusohen në reformat e domosdoshme për të afruar më tej Bashkimit Evropian. Me zotin Leigj bisedoi Kim Bytyci dhe së pari e pyeti se cfarë efekti do të ketë vendimi I GJND për procesin e zgjerimit në rajonin e Ballkanit.
ML: Bashkimi Evropian është I angazhuar plotësisht në Kosovë dhe ne jemi të fokusuar kryesisht në çështjet që kan të bëjnë me sundimin e ligjit, reformat politike dhe ekonomike dhe nduertimin e institucioneve në Kosovë.
Unë shpresoj se ky vendim i GJND do të bëjë që çështja e statusit nuk do të ketë më premodimin të njëjtë sic ishte rast deri tani dhe brenda Kosovës do të bëhet një fokus i ri në reformat e domosdoshme për tu afruar më tej Bashkimit Evropian. Në bazë të deklarataues së Bashkimit Evropian (të së enjtes), do të ishte mirë për Beogradin dhe Prishtnën të lëvizimin drejt dialogut rreth çështjeve konkrete ku nevojitet progress. Unë mendoj se kjo është rruga mue e mire përpara.
A do të shtrojë vendimi presion për Serbinë për ta njohur pavarësinë apo për ta adaptuar qëndrimin e vet të deritashëm para se të ec përpra drejt Bashkimit Evropian?
ML: Të gjitha vendet në rajon dhe jasht rajonit, natyrsisht përfshirë edhe Serbinë, do të duhen të marrin para sysh këtë vendim. Unë kuptoj se konsiderim serioz po bëhet tani në Beograd faktit se çka do të thotë kjo (ky vendim) për Serbinë. Pati disa deklarata fillestare nga presidenti Tadiq dhe unë jam i sigurtë se të gjithë liderët politik në Serbi po i refelektojnë seriozisiht implikimet e këtij vendimi.
A pritni tani që pes anëtarët e Bashkimit Evropian që akoma nuk kan njohur Kosovën, do të bëjnë lëvizje drejt njohjes së pavarësisë? ML: Bashkimi Evropian si tërësi mbetet neutral në të gjitha hapat që merr. Ne kemi për qëllim të promovojmë progresin konkret në sfidat specifike me të cilat ballafaqohen të gjitha pjesët e rajonit. Kjo vazhdon të jetë ashtu. Këshilli i Ministrave do të diskutojë në fillim të javës dhe kështu do tu jepet rast të gjitha vendeve anëtare të paraqesin pikëpamjet e veta.
Kim Bytyci
ICJ DECISION EASES THE WAY TO EU
Michael Leigh, director general for enlargement hopes that the ruling of the ICJ will encourage all interested parties in the region to focus on necessary reforms to move closer to the European Union rather than status. With Mr Leigh spoke Kim Bytyci and first asked him what effect will the ICJ ruling have for the enlargement for the Balkan region?ML: The European Union is fully engaged with Kosovo and we are focused mainly on issues related to the rule of law, political and economic reforms, and institution building within Kosovo. I hope that this ruling by ICJ will mean that the status questions will not have the same predominance as hitherto and within Kosovo itself there can be a renewed focus on the necessary reforms to move closer to the EU. On the basis of yesterday's statement by the EU, it would be good for Belgrade and Prishtina to move towards dialogue on concrete areas where progress is needed. I think that’s the best way forward.
Will it put pressure on Serbia to recognize the independence or adapt their position on Kosovo before making further progress towards the EU?ML: All the countries in the region and beyond, obviously including Serbia, will have to take into account this judgement. I understand that serious consideration is now being given in Belgrade to what this means for Serbia. We had some initial statements by president Tadic and I’m sure that all political leaders in Serbia are reflecting seriously on the implications of this judgement.
Do you expect that the five member states who haven’t yet recognize Kosovo will move forward towards recognizing the independence?ML: European Union as a whole remains status neutral in all actions that it takes. We aim to promote concrete progress on the specific challenges facing all parts of the region. This continues to be the case. There will be a discussion in the Council of Ministers at the start of next week and this will give an opportunity to all member states to express their point of view.
BRITANIA E MADHE PËRSHËNDET VENDIMIN E GJND-së
Sekretari i jashtëm britanik, Uilliam Heg (William Hague) ka përshëndetur vendimin e Gjykatës ndërkombëtare të drejtësisë (GJND) dhe ka inkurajuar vendet që akoma nuk kan njohur pavarësinë e Kosovës ta bëjnë këtë gjë tani. Kosova është rast unik dhe nuk paraqet precedent, ka thënë Heg.
Sekretari i jashtëm britanik ka vlerësuar shumë të rëndësishëm vendimin e Gjykatës ndërkombëtare në rrugën e Kosovës dhe Serbisë drejt Bashkimit Evropian.
"Procesi legal tani ka përfunduar. Kjo do të thotë fund i debatit mbi statusin e Kosovës" ka thënë sekretari britanik.
Heg ka shtuar se Kosova si shtet me kufijtë ekzistues është forcë pozitive për stabilitetin në Ballkan.
Sekretari i jashtëm britanik, Uilliam Heg ka ftuar Kosovën dhe Serbinë të shohin këtë moment si rast për pajtim dhe të bëhen fqinjë të mirë dhe ka riafirmuar mbështetjen e Britanisë së Madhe për perspektivën evropiane të Serbisë dhe Kosovës.
k.b.
DAVID LIDINGTON: FOKUS I RI EVROPIAN PËR BALLKANIN
David Lidington, ministër për Evropë
Q
everia britanike kërkon focus të ri evropian për Ballkanin. Në Ballkan ka frustrim lidhur me zgjatjen e procesit të integrimit evropian. Bashkimi Evropian ka përgjegjësi ndaj vendeve ballkanike. Nevojitet dinamizëm shtues për të siguruar anëtarësimin e plotë të rajonit në familjen evropiane. Së pari, Lidington flet mbi përshtypjet e veta nga vizita e tij në Ballkan. “Në të dy vendet, Maqedoni dhe Kosovë, pati evidencë mbi tensionet e vazhdueshme. Përderisa ka pasur progress të mire politik, ekzistojnë shenja të qarta të zhgënjimit që procesi i integrimit evropian po zgjat aq shumë.
Është shumë me rëndësi që Evropa vërtetë ti kushtojë energji të re marrjes me këto tensione brenda vendeve të Ballkanit perëndimor. Lidington shton se procesi i anëtarësimit në Bashkimin Evropian është mjeti më i rëndësishëm për të promovuar reformat politike dhe ekonomike, dhe për të siguruar sundimin e ligjit dhe vlerat demokratike.
Kur është fjala për Kosovën, Lidington thotë së janë bëra disa hapa përpara. Kosova është demokraci funksionuese. Mbeten çështje të reformave Progres nevojitet në reformat juridike dhe luftimin e korrupsionit.
Atje është arritur sukses i konsiderueshëm me disa reforma politike. Evidenca që pashë ishte se decentraliaimi funksiononte. Lidington thekson pjesëmarrjen impressive prej më shumë se 60% në zgjedhjet lokale në disa komuna serbe. Gjatë qëndrimit në Kosovë, ai inicoi projketin për kthimin e serbëve në qytetet me shumicë shqiptare.
Papunësim frikuesues në Kosovë Lidington shton se nevojitet progres në reformat ekonomike. Shifrat që dëgjova lidhur me papunësimin ishin frikësëse” thotë ai. Deri 40%, në vendin ku mëse dy të tretat e popullatës janë nën moshën 30 vjecare. Kosova duhet të tërheq biznesin për të krijuar vende pune, ndërsa për të arritur këtë nevojitet sundimi i ligjit, gjykata e pavaruar.
Lidington thekson nevojën për dinamizëm në aspektin e vëmendjes kushtuar Ballkanit perëndimor. Në të njëjtën kohë nevojitet rigorizitet në insistimin rreth kushteve që këto vende duhet ti plotësojnë.
Britania vazhdon të jetë kampion i zgjerimit evropian, por kriteret duhet përmbushur. Përmes prospektit për anëtarësimit ne duhet duhet të sihurojë që këto vende të ndihmohen të ecin përpara.
Stabiliteti në Ballkan nuk është punë e kryerA është ky thelbi i fokusit të ri qeveria e re britanike ka paralajmëruar dhe çka konkretisht nënkupton më tej ky focus? “Ne mendojmë se nevojitet fokus i rip ër Ballkanin sepse ne kemi frikë se ekziston rrezik që disa vende në rajon mund të kthehen prap në tensione të mëdha midis komuniteteve të ndrushme. Incidentet e fundit në Mitrovicë janë shembull se sa e ndjeshme është situata në rajon. Unë isha në Mitrovicë, dhe pashë evidence të tensioneve, thotë Lidington.
“Në Bosnjë e Hercegovinë nuk ka pasur progress drejt shtetit të integruar.që dëshirojmë të shohim”. Në Maqedoni takova liderë të komunitetit shqiptar dhe ata shprehën frustrime për shkak të progresit, sipas tyre të pamjaftueshëm në implementimin e marrëveshjes së Ohrit.
“Pra ne nuk duhet të shohim si punë të kryera vendosjen e stabilitetit politik në Ballkan, të presim përparim automatik demokratik”. Të gjithë në Evropë kemi përgjegjësi të ndihmojmë njerëzit dhe qeveritë e këtyre vendeve për të marr hapat e mëtejmë të duhur për tu bërë anëtarë të plotë të kombeve evropiane.
Dhe si e shihni ju këtë proces të anëtarësimit? Besohet se Kroacia do të hyjë brenda së pari. Po vendet e tjera, me çfarue shpejtuesie duhet të vijojnë? "Unë nuk do të dëshiroja të përcaktojë tani ndonjë orar fikcional". Për secilin vend do të ketë kritere të qarta , kushtet që duhet të plotësohen. Britania dhe vendet evropiane duhet të pranojnë përgjegjësinë e tyre për të mbështetur zgjerimin dhe inkuarajuar vendet ballanike në këtë drejtim. Por në të njëjtën kohë qeveritë e vendeve ballkanike kan përgjësi për implementimin e reformave të domosdoshme dhe të gjejnë mënyra për ti zgjidhur konfliktet në mënyrë paqësore. Kjo është në interest ë tyre dhe Evropës në tërëri.
Statusi i Kosovoës çështje e zgjidhurSë shpejti pritet vendimi I Gjykatës Ndërkombëtare mbi pavaraësinë e Kosovës. Çfarë implikime mund të ketë ky vendim për Kosovën?“Statusi i Kosovës është zgjidhur sa i përket qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar”. Mendoj se është me rëndësi që pas shpalljes së vendimit, Bashkimi Evropian të promovojë kolektivisht dialogun mes Kosovës dhe Serbisë rreth çështjeve vërtetë të rëndësishme për njerëzit e rëndomtë në Kosovë dhe Serbi. Unë jam realist dhe nuk pres se një ditë pas vendimit të Gjykatës, Serbia të njoftojë se do të dërgojë ambassador në Kosovë.
Në Prishtinë unë vërejta gatishmëri për tu angazhuar në dialog me fqinjët serb, dhe shpresoj se kjo të reciprokohet edhe në Beograd. Njerëzit e rëndomtë në Kosovë, çoftë serb apo shqiptar, janë të brengosur për punësim, lidhjet familjare, tregti normale.
Lidington shton se qeveria e tij shpreson se Prishtina dhe Beogradi do të tregojnë gatishmëri që për momentin të lënë në një anë çështjen e pavarësisë dhe që në interes të njerëzve në të dy anët të kërkojnë masa që ofrojnë konfidencë, dialog rreth çështjeve praktike në interes të dy palëve.
Të kalojmë për një moment në Shqipëri. Sa po pengon kriza në politikën e brendshme në Shqipëri procesin e integrimit evropian dhe si mund të ndihmohet të tejkalohet kjo krizë?"Askujt nuk po i bën mire vazhdimi i kësaj situate". Nëse Shqipëria do të shënojë progress drejt anëtarësimit në BE, ata duhet të gjejnë mënyrë për të zgjidhur dallimet e tyre politike.
Lidington thotë se ai diskutoi këtë gjatë vizitës së javës së shkuar në Gjermani. Ai thotë se nuk duhet patur iluzione se një vend, evropoperëndimor do të zgjidh këtë çështje, por se është e rëndësishme të shfrytëzohet cdo influencë diploamtike për të lehtësuar këtë zgjidhje.
Kim Bytyci, Londër
dw-world.de/albanian
